Huwelijk
Historie huwelijksbrood en -banket
Al in het oude Griekenland en in Azië was het vroeger de gewoonte dat men bijzondere aandacht aan de viering van een huwelijk besteedde en de goden gunstig stemde door middel van offers.
Hoewel elk land zijn eigen gewoonten er op na hield, vond men toch vaak dezelfde gedachten gesymboliseerd, vooral die van de vruchtbaarheid in huis en op het veld. Bovendien wilde men tot uitdrukking te brengen, dat man en vrouw nu gezamenlijk door het leven zouden gaan terwijl soms ook het verbreken van de banden met het ouderlijk huis of in enkele gevallen met bijvoorbeeld de dorpsgemeenschap werd uitgebeeld.
In Oostenrijk was het bijvoorbeeld gebruik om de gasten grensbroodjes aan te bieden als de bruid de grenzen van haar dorp of erf overschreed om zich bij haar echtgenoot te voegen. Deze gewoonte bestond ook al in het oude Griekenland in een periode waarin bruiden werden gekocht.
Aanvankelijk werden de speciale feestbroden thuis in de eigen oven gebakken. Langzamerhand groeide de rol van de bakker als leverancier van bakproducten. Hij heeft zijn rol als makelaar in de liefde door de eeuwen heen gecultiveerd. Tal van prachtige brood- en banketvormen zijn daarvan het resultaat geweest. Huwelijksbroden voor de feestelijke tafel of als geschenk voor de armen waren overal in Europa verspreid. Vaak waren het sierbroden die een haan of een wieg, twee oude vruchtbaarheidssymbolen, voorstelden.
De bruid ontving soms een geluksvarkentje, eventueel versierd met bloemen, gemaakt van marsepein of suikergoed. Ook werden koeken geschonken in de vorm van een bok, een melkkoe of een kalf. Al deze figuren herinneren aan de dieroffers, die de Germanen brachten om de goden gunstig te stemmen.
Bij een huwelijk werden in tal van streken aan bruid en bruidegom brood en zout aangeboden. Men formuleerde de wens: "Moge er in uw huis altijd brood zijn." In vele streken gaf de bruid de bruidegom stiekem brood en zout.
Met het toenemen van de welvaart werden de bruidsbroden groter en zoeter, zodat het echte bruidskoeken werden. Kende men vroeger op de bruiloft de betrekkelijk kleine verpakte bruidssuikers, tegenwoordig moeten het gebakjes zijn, de uit Frankrijk geïmporteerde petitfours, door banketbakkershand opgemaakt tot bruidsgebakjes.
Als in het kanton Aargau knechten en meiden elkaar broden toewierpen en zegden: " Ik geef het u op het huwelijk" dan was dit zoveel als een huwelijksaanzoek. Het brood aannemen betekende een jawoord voor het leven.
Bronnen bij dit artikel
Auteur niet bekend: Van suikergoed: Nederland heeft grote naam op suikerwerkgebied
Artikel uit De Vacature 27 november 1956
Auteur niet bekend: Ons dagelijks brood
Artikel uit Consudel 38e jg. no. 2, december 1980
Auteur niet bekend: Strijd om de “stoeten”
Artikel uit De Gelderlander 2 december 1963
Auteur niet bekend: Over Limburgse volkskunde: Het brood in het volksgeloof bij ons en bij vreemde volkeren
Artikel uit Limburger koerier, 22 juli 1922
Auteur niet bekend: Brood in het volksgeloof
Artikel in de Haagsche Post,16 februari 1929. Subtitel: Gemorst brood, voedsel voor vogels, schoenen van wittebrood
Auteur onbekend: Streekrecepten
Uitgave: Het Nederlands Zuivelbureau, Rijswijk, jaartal onbekend
Boheemen, Petra van et al.: Ter bruiloft uitgenodigd
Plaatsing en jaar van uitgave van dit artikel zijn niet bekend.
Efdée, drs. Ria: Bakker hoe bakte je 't toen - Een onderzoek naar baktechniek, bakkers en bakprodukten op het Friese platteland (1919-1939)
Vereniging voor Industriële Archeologie van Friesland te Leeuwarden 1986
Jobse-van Putten, Jozien: Eenvoudig maar voedzaam. Cultuurgeschiedenis van de dagelijkse maaltijd in Nederland
Plaetinck, Walter et al.: De Glorie van het Brood
Rotte, Pieter - Gijs: Volkse bakvormen: Bruidsbrood
Artikel verschenen in: Trouw, 4 juli 1989 en Bakkerswereld 55e jg. no. 11, 17 maart 1994
Ven, D.J. van der: Het Serums “zeumerwekske”, het arenlezen en het oogstbrood
Artikel uit Bakkersvakblad 16 augustus 1959
Ven, D.J. van der: Uit de folkloristische moppentrommel der brood- en koekbakkerij
Artikel uit niet bekend tijdschrijft, datum onbekend.
Willems, Louis et al.: Banketgebak, een zoete zaligheid
Ortelius Reeks, 1988 Uitgeverij MIM N.V. Deurne/Antwerpen
Ziehr, Wilhelm: Brood. Boer, molenaar, bakker. Van de steentijd tot nu.
8 juli 2018 | 02:29
15 juli 2018 | 23:41