Kermis en jaarmarkten
Oublieman
De oublieman (ook wel bekend als oblieman of obelieman) was vroeger een vertrouwd figuur op kermissen en markten.
Hij verkocht geen oublies of wafels, zoals zijn naam doet vermoeden. Nee, hij handelde in vellen ouwel waarop een 20 - tal makarons werden gebakken.
Hiervoor droeg hij een houten kastje bij zich van het model van een nachttafeltje, ca. 1 m. hoog en 30 cm breed, blauw geverfd en aan een riem op de rug gedragen.
Dit kastje werd in de volksmond een obbeliekas(se) of makkaronskas(se) genoemd. Bovenop was een draaibord bevestigd met een ijzeren wijzer, verdeeld in een aantal sectoren. Dit werd gebruikt voor gokspelletjes. Deelnemers legden een cent in een rood of blauw vak en wachtten in spanning af waar de wijzeren zou stil houden na een flinke zwieper.
Als men de kleur goed had gegokt kreeg men zo'n vel met oublies (makarons op een ouwel dus).
Karabietjes
De opgebakken makarons waren 1 of ca. 2 cm. in diameter. Het liefst zette in men op rood, want "rood is de koopman zijn dood". Degenen die niet goklustig waren een vel kopen voor een cent of drie.
M. Sacré spreekt in zijn boek ‘Brusselsch gebak van allerlei slag' van ‘karabietjes', koekjes ter grootte van een druppel, gehecht op wit papier, wellicht ouwel zijn.
Ook deze karabietjes waren als kermisgebak te winnen bij een draaibord.
In Antwerpen kende men vroeger ‘noblewietjes' (elders ‘oblewietjes'), eveneens kermissnoepgoed met een kansspelelement .
Nog omstreeks 1920 leurden in Noord-Holland weduwvrouwen, die ook een centje aan de kermisvreugde wilden verdienen, met jodenkoeken langs de boerderijen. Onder hun schort hadden ze de dobbelstenen waarmee om de koeken gespeeld werd.
Bronnen bij dit artikel
Bernet Kempers, prof. dr. A.J.: De oblieman, metamorfosen van een koekjesverkoper
VOLKSKUNDE DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VOOR DE STUDIE VAN HET VOLKSLEVEN 74e JAARGANG - Nr. 1 197~ CENTRUM VOOR STUDIE EN DOCUMENTATIE V:z..W. - ANTWERPEN
21 februari 2017 | 20:14
31 januari 2018 | 22:35
3 augustus 2018 | 10:58
12 oktober 2019 | 02:03