Sint Maarten (10 of 11 november)
Sint Maartengans
De Kerk kon niet verhinderen dat het volk in de loop der eeuwen de Germaanse riten overnam om een katholieke heilige te vieren. Dit was onder andere het geval met Sint Maarten.
Eén van die gebruiken van heidense oorsprong was het eten van ganzen op Sint Maarten.
In de herfst werden de Sint Maartensganzen vetgemest met meelballen om begin november op de markt te worden verhandeld.
Op Sint Maartensavond haalden de mensen ook het ganzenbordspel weer tevoorschijn.
Verstopt in een ganzenstal?
Het volk had zijn eigen 'overlevering' en verklaringen voor het ganzengebruik. Ganzen zouden Sint Maarten met hun luidruchtig gesnater in de war gebracht hebben tijdens een van zijn preken. Voor straf werden ze geslacht en gebraden.
Volgens een ander populair verhaal weigerde Sint Maarten het bisschoppelijk ambt, vluchtte hij weg en verstopte hij zich in een ganzenstal. De ganzen zouden hem echter verraden hebben en uit wraak heeft de heilige ze dan maar geslacht. De overlevering
wil zelfs dat de man gestorven is nadat hij te veel ganzenvlees had gegeten.
Borstbeen
In de Germaanse wereld was de gans een aan Wodan gewijde vogel. Bij oogstfeesten werd dan ook altijd een gans geofferd en opgegeten. Uit het borstbeen las de
priester de toekomst. Was het been rood of bruin, volgde een strenge winter, was het daarentegen wit en doorschijnend, zou de winter zacht zijn.
In de middeleeuwen, en ook later nog, bleef dit bijgeloof voortleven. De beenderen van de gans werden bovendien beschouwd als een afweermiddel tegen ziekten en ander onheil.