Moederdag en Vaderdag
Inleiding Moederdag
Mensen over de hele wereld eren hun moeders al duizenden jaren. In de prehistorie werd de naam ‘moeder’ gegeven aan dingen en plaatsen die door de mens werden geliefd en geëerd; Moeder Aarde, Moeder Natuur, enz. Tijdens de Middeleeuwen was ‘Moeder Zondag’ een religieuze feestdag in Europa. Het werd gevierd op de zondag voor Pasen. In deze tijd verlieten mensen op zeer jonge leeftijd het huis om te gaan studeren of werken. Elk voorjaar kwamen de kinderen op deze zondag naar huis. Ze bezochten de kerk en hun moeder met diverse cadeaus. Bij de oude Grieken behoorde het vereren van de moedergod Rhea tot de lenteriten. De katholieke Kerk kent een lange traditie van verering van Maria, de moeder van Jezus. In 1644 was er in Engeland voor het eerst ook sprake van een Moederdag zonder kerkelijke achtergrond.
Ontstaan Moederdag
In 1870 startte rechter Julia Ward Howe uit Philadelphia een grote publiciteitscampagne voor Moederdag, een dag die in het teken moest staan van pacifisme en ontwapening door vrouwen. Het succes kwam echter pas nadat Anna Marie Jarvis in 1907 Moederdag begon te promoten als een dag van waardering voor moeders. Anna Jarvis werd geboren in Crafton, West Virginia Amerika. Ze was nooit getrouwd en had geen kinderen. Haar belangrijkste taak was het eren van moeders. Dat begon met haar eigen moeder, Anna Reeves Jarvis. Zeven van de kinderen van moeder Jarvis waren gestorven op zeer jonge leeftijd. Alleen Anna en haar twee broers overleefden. Moeder Jarvis was erg ontdaan door de dood van haar kinderen, maar vaak hielp zij juist anderen om haar eigen verdriet te vergeten. De rest van haar leven heeft ze in het teken gesteld van het helpen van anderen. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog organiseerde ze zogenaamde Mother's Day Work Clubs om voedsel en medicijnen voor hulpbehoevende moeders te verstrekken.
Nationale feestdag
Moeder Jarvis overleed in 1906 op de tweede zondag in mei met Anna aan haar zijde. Op die dag besloot Anna dat ze iets zou organiseren dat alle moeders zou eren. Ze vertelde kerkleiders wat ze wilde. Deze vonden het een goed idee. De eerste Moederdagviering werd een feit in 1907 in Crafton op de tweede zondag in mei. Op die dag kwam Anna met 500 anjers naar de kerk en deelde deze uit aan alle moeders. Deze viering vond vanaf die dag ieder jaar plaats in Crafton. Maar Anna wilde meer. Door haar grote inzet werd in 1910 besloten om in de hele staat West Virginia op de tweede zondag in mei Moederdag te vieren. Nadat ze haar idee aan de president van Amerika had gepresenteerd, werd in 1914 besloten om het een nationale feestdag te maken. Ook in die tijd werd het gevierd zoals nu; moeder wordt de hele dag in watten gelegd. Ze krijgt ontbijt op bed, de hele familie is actief in het huishouden die dag. En ze krijgt een bos bloemen.
Na Amerika de rest van de wereld
Enkele jaren later adopteerden andere Europese landen deze feestdag. Eerst Engeland, toen Duitsland en de Scandinavische landen en niet lang daarna ook België en Nederland. Inmiddels is het niet in alle landen op dezelfde dag. In Nederland is het echter nog steeds de tweede zondag in mei.
In de omgeving van Antwerpen wordt Moederdag op 15 augustus (Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart, Sainte- Marie of Moederkesdag) gevierd, sinds 1913. In Frankrijk is het Moederdag op de laatste zondag van mei - tenzij Pinksteren op die dag valt, dan is het de eerste zondag in juni. In Spanje wordt El día de la Madre de eerste zondag in mei gevierd.
In het Verenigd Koninkrijk is Mothering Sunday een christelijke feestdag, te vieren op de vierde zondag in de vasten, de aanloop naar Pasen. Deze feestdag is mogelijk in de 13e eeuw geïntroduceerd door koning Hendrik III van Engeland.
In 1644 was er in Engeland voor het eerst ook sprake van een Moederdag zonder kerkelijke achtergrond. Pas in het midden van 19e eeuw werd Moederdag in Amerika geïntroduceerd. In 1870 startte rechter Julia Ward Howe uit Philadelphia een grote publiciteitscampagne voor Moederdag, een dag die in het teken moest staan van pacifisme en ontwapening door vrouwen. Het succes kwam echter pas nadat Anna Marie Jarvis in 1907 Moederdag begon te promoten als een dag van waardering voor moeders.
Vastbinden op stoel
De folklorist Dick van der Ven ging er van uit dat het vieren van Moederdag oorspronkelijk van de Balkan afkomstig is waar het feest met name in Kroatië en Bulgarije al enkele eeuwen werd gevierd. Niet op de tweede zondag in mei, zoals bij ons de gewoonte is, maar op de tweede zondag vóór Kerst. Moederdag, of beter gezegd ‘Maderice’, werd er vooral in de steden gevierd. Vaderdag of ‘Ocici’ werd vervolgens op de laatste zondag voor Kerst gevierd. Moeder of vader werd dan op een stoel gebonden en kon zich met fruit en andere lekkernijen vrijkopen.
Meimaand
Na de Eerste Wereldoorlog verspreidde de dag zich over de wereld. In Nederland begon de traditie rond 1925. Inmiddels is het niet in alle landen op dezelfde dag. In Nederland is het echter nog steeds de tweede zondag in mei. In de omgeving van Antwerpen wordt Moederdag op 15 augustus (Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart, Sainte- Marie of Moederkesdag) gevierd, sinds 1913. In Frankrijk is het Moederdag op de laatste zondag van mei - tenzij Pinksteren op die dag valt, dan is het de eerste zondag in juni. In Spanje wordt El día de la Madre de eerste zondag in mei gevierd. In het Verenigd Koninkrijk is Mothering Sunday een christelijke feestdag, te vieren op de vierde zondag in de vasten, de aanloop naar Pasen. Deze feestdag is mogelijk in de 13e eeuw geïntroduceerd door koning Hendrik III van Engeland.
10 september 2013 | 15:31