De geschiedenis van koek
| Inleiding |
Inleiding tot de geschiedenis van koek
Nederlanders waren en zijn koeketers. De Amsterdammers spanden vroeger blijkbaar de kroon want – met eer- droegen zij als scheldnaam ‘koeketers’.
Koek in Nederland
Germanen, Grieken, Romeinen, Middeleeuwers: er is bijna geen volk of periode te bedenken waarin de mens geen koek bakte. Er wordt gezegd dat het bakken van koeken ouder is dan het bakken van brood.
Hoewel ook Nederlanders grote koekliefhebbers zijn, werd dit product lang niet door alle bakkers gebakken.
De bereiding van koek was wel al in de 14e eeuw te vinden in de Gelderse en Overijsselse Achterhoek. In Deventer werden in 1477 namens het stadsbestuur de volgende voorschriften uitgevaardigd:
•De zemer mag geen water bij de honing doen
•De menger moet bij elk vat gezeemde honing 3 pond peper en ¾ water doen
•De koek moet een oude elle meten (68 cm)
In Groningen en Friesland werd ook ‘driftig’ koek gebakken door de bakkers. Elders in het land was de koekbereiding een specialiteit die werd opgepakt door bedrijven in streken als Zaandam en Noord-Brabant. In deze bedrijven richtte men zich vaak op één soort koek, vaak de ontbijtkoek.
In het noorden experimenteerde er echter lustig op los met zowel gekookte als ongekookte degen.
Amsterdam
In de 17e eeuw onderscheidden de Amsterdammers: Beniste koek, Confijte koek, Kolksche koek, Kruidkoek, Honigkoek, Kaneelkoek. Deventerkoek was al in de 16e eeuw een scheldnaam voor stijve harken.
De naam ‘koeketers’ voor Amsterdammers was al vóór 1550 gangbaar getuige een rijmpje uit die tijd:
‘De naam van Koek-eters zynse quyt,
Menschen villen geeft beter profijt’
De koekbakkerij anno 1895
In een artikel in het vakblad De banketbakker uit 1895 werd de koekbereiding en het eten van koek als volgt omschreven:
‘De koekbakkerij is in Nederland een belangrijke industrie, maar werkt zeer verschillend en naar plaatselijke gebruiken en omstandigheden, zodat op sommige plaatsen de mingegoede klassen de grootste afnemers en gebruikers zijn van koek, terwijl het op andere plaatsen alleen als lekkernij gebruikt wordt. In plaatsen, waar de koek dagelijks en algemeen gebruikt wordt, wordt ze meestal ook van iets minder en goedkoper zoetgehalte gefabriceerd en minder gekruid, dan wanneer ze alleen als lekkernij gebezigd wordt.
In Friesland en Groningen, waar de koek een dagelijks artikel is, als tussengerecht bij koffie en het op andere plaatsen gebruikelijke broodje vervangt, zijn de prijzen der koek ook zeer laag. De honing wordt voor de goedkope koek dan ook vervangen door blanke stroop, druivensuiker en melado, waardoor een kilo koek tegen 16 à 20 cent naar de tegenwoordige graan- en zoetprijzen verkocht kan worden.
Voor de betere soorten koek wordt hoofdzakelijk honing gebruikt en door bijvoeging van specerijen, sukade, snippers, gember, suiker enz. worden de beste soorten verkregen.’
31 maart 2017 | 19:32
3 april 2017 | 13:16
3 april 2017 | 13:34
3 april 2017 | 13:35
3 april 2017 | 14:49
3 april 2017 | 15:12
3 april 2017 | 15:31
3 april 2017 | 16:25
5 december 2019 | 09:23
5 december 2019 | 09:24
5 december 2019 | 09:24
5 december 2019 | 09:25
5 december 2019 | 09:25